Skip to content

Ślōnski korektōr ôrtografije

Korektōr we Chrome. Jak widać piyrsze słowo, kere musza przidać to je...
Korektōr we Chrome. Jak widać piyrsze słowo, kere musza przidać to je… “korektōr”. 🙂

My tukej we Ślōnsku mōmy trocha utopijne myślynie ô tym, co by było, jak by ślōnskŏ gŏdka ôstała wpisanŏ do Ôrdōnku ô myńszościach nŏrodowych i etnicznych. Nōm sie zdŏwŏ, że jak państwo uznŏ gŏdka, to już bydzie piyknie, na drōdze z Zŏbrzŏ do Bytōmia bydzie tabulka z nŏpisym Zabrze/Zŏbrze, w drugo strōna Bytom/Bytōm, a w Katowicach niy bydzie dworca ino banhof. Możno i to prŏwda, ale co z nowymi technologijami, w kerych siedzymy po szesnŏście godzin na dziyń? Za przekłŏdanie wiynkszości programōw sie niy dostŏwŏ geltaku, a państwo magicznie wersyji we ślōnskim jynzyku regiōnalnym niy stworzi. Tak samo wyglōndŏ to ze korektorami ôrtografije. Jak jedna ôsoba niy siednie i tego niy zrobi, to tego niy bydzie. No to żech siŏd.

BTW, fest żech sie przi tym narobiōł, tōż jak mŏcie radzi moja robota, to możecie mi sie dociepnōńć za to na piwo bez PayPal.

Przedstŏwiōm Wōm ślōnski korektōr ôrtografije, nad kerym robia ôd stycznia. Je to wersyjŏ beta (0.41b), pōniywŏż do kōńca roboty jeszcze daleko (musza przidać miana wsi i miast, miana ôd ludzi i inksze), ale na moje ôko pokrycie je kole 90 procynt. Rozpoznŏwŏ 30863 formy podstawowe, kere po ôdmianie dŏwajōm 783604 słowa.

Ślabikŏrz ôd korektora je uproszczōny, znaczy bez tych hardkorowych liter ÃÕ. Po kōnsultacyji ze Pro Loquela Silesiana ôstawiōłch ino Ô jak we ôkno, Ō jak we dōm i Ŏ jak we trŏwa.

Chciołbych Wŏs prosić, cobyście sie go zainstalowali i jak treficie na feler, trza by przidać jake słowo podle Wŏs abo mŏcie jake inksze sugestyje, to napiszcie dō mie na fanpejdżu “Chwile z gŏdkōm” abo na mail korektor [we] grzegorzkulik.pl. Jak niy mŏcie ślōnskij tastatury, to sie ja ôdy mie zainstalujcie, bo co chwila słysza, że ftoś ze ślōnskimi literami jedzie na ctrl+c ctrl+v.

Korektōr fōnguje na Hunspellu, beztōż we Windowsie je dostympny na Chrome, Firefoksa, Thunderbirda i LibreOffice na terŏz, a idzie go przistosować do mocki inkszych programōw (wykŏz pod linkym do Hunspella). Jak chcecie go używać, to dejcie sie pokōj ze Microsoft Office. Korektōr fōnguje we tyż cołkim systymie jak sie mŏ Linux abo MacOS.

Jak zainstalować

Myni we Firefoksie, z kerego sie ôbiyrŏ korektōr.
Myni we Firefoksie, z kerego sie ôbiyrŏ korektōr.

We Firefoksie i Thunderbirdzie wszyjsko je proste. Instaluje sie ze strōny ôd Mozille, jak kożdy inkszy przidŏwek. Coby być zicher, że korektōr fōnguje, wlyź na Facebook abo inkszo strōna, kaj idzie pisać i kliknij prawym we pole pisaniŏ. Pokŏże sie myni, w kerym je podmyni Languages abo Języki. Kliknij w nim “szl”, jak na ôbrŏzku po prawyj strōnie.

Chrome niy wiy, co to je “szl”, bez to muszymy go ôszydzić.

  1. Włażymy do sztelōnkōw gŏdki sam.
  2. Klikōmy Dodaj.
  3. Ôbiyrōmy afrikaans (czymu afrikaans? Bo żŏdyn z nŏs niy gŏdŏ afrikaans) i klikōmy OK.
  4. Ôznaczōmy Użyj tego języka do sprawdzania pisowni
  5. Jak sie korektōr afrikaans zainstaluje, to klikōmy “Gotowe” i zawiyrōmy Chrome.
  6. Sebiyrōmy archiwōm ze ślōnskim korektorym.
  7. Na Windowsie włażymy we Eksploratorze do folderu C:\Users\%USERNAME%\AppData\Local\Google\Chrome\User Data\Dictionaries\
    Na Ubuntu włażymy do katalogu ~/.config/chromium/Dictionaries/
  8. We tym folderze winiyn być zbiōr af-ZA-3-0.bdic. Zastōmpcie go tym ze archiwōm ôdy mie.
  9. I tela! Ôdewrzijcie Chrome i mŏcie korektōr ślōnski.

We LibreOffice ôd wersyje 5.3.0 (wyjdzie w styczniu) bydzie szło normalnie nasztalować ślōnski korektōr we myni, ale do tego czasu kroki 6-7 trza robić za kożdym razym, jak sie włōnczŏ program, a kroki 8-9 przi kożdym nowym dokumyncie.

  1. Sebiyrōmy przidŏwek ślōnskigo korektora do LibreOffice.
  2. Ôdewiyrōmy LibreOffice Writer i idymy do Narzędzia > Menedżer rozszerzeń…
  3. We ôkynku klikōmy Dodaj i ôbiyrōmy tyn przidŏwek, co my go przed chwilōm sebrali.
  4. Zapytŏ sie, jeźli zainstalować Silesian spelling dictionary, potwiyrdzōmy.
  5. Zawiyrōmy Writer i ôdewiyrōmy go zaś.
  6. Idymy do Narzędzia > Opcje >Ustawienia językowe > Pomoc w formatowaniu.
  7. Ôdznaczōmy i zaznaczōmy nazŏd Hunspell spell checker (wiym, dziwne) i klikōmy OK.
  8. Idymy do Format > Znak…
  9. We ôknie je pole Język:, a w nim Polski. Ryncznie trza w nim wpisać szl i kliknōńć OK.
  10. To wszyjsko. Mŏcie ślōnski korektōr!

Coby zainstalować ślōnski korektōr we cołkim Ubuntu (niy wiym, do jakich katalogōw idōm te zbiory we inkszych dystrybucyjach), sebiercie sie archiwōm ôdy mie i wciepcie szl.aff i szl.dic do /usr/share/myspell/dicts.

9 kōmyntŏrzōw

  1. Janusz Janusz

    A co z OpenOffice?

    • Grzegorz Kulik Grzegorz Kulik

      No tyż idzie. Niy używōm OpenOffice, ale tam je tyn sōm format, co w LibreOffice, jak dobrze pamiyntōm.

  2. Janusz Janusz

    Te rozszerzenie w OpenOficce mom zainstalowane poprawnie. Jednak za pierona nie do się wykonać punktu 9 z Twojej instrukcji. Nie przyjmuje skrótu szl.

  3. Henryk Mościbrodzki Henryk Mościbrodzki

    To co zrobił Grzegorz Kulik jest przysłowiowym kamieniem milowym w rozwozu i popularyzacji mowy śląskiej. Jest to jeden z przykładów jak konstruktywnie działać na rzecz Śląska. 🙂

    Niestety, wielu innych, ogranicza się do permanentnego narzekania na Warszawę. Widocznie to taki ich “śląski” sposób na życie. 🙁

  4. Patryk Fila Patryk Fila

    WordPressa mōmy, korektōr tyż… tera nōm yno dōmyny pod te zajty cza skludzić, jako .szl abo inkszo! 🙂 Jo sie już rŏz dwa korektōr pod Chroma stegōwoł – tyn projekt to je fest wielgo robota, dziynki Ci Grzegorz!

  5. Łukasz Łukasz

    gdzie jest intejfejs po slasku w libreoffice 5.3?

    • Grzegorz Kulik Grzegorz Kulik

      Niy ma, je ino korektōr.

Ôstŏw ôdpowiydź do Janusz Pociep ôdpowiydź

Twoja adresa email niy bydzie ôpublikowanŏ. Wymŏgane pola sōm ôznŏczōne *